12.12.2024

“In de afgelopen weken ontstaat in media en online platforms het beeld alsof het niks meer wordt met groene waterstof. Het klopt dat de industrie en energiesector vanuit een euforische bubbel in een meer realistische wereld terecht zijn gekomen. Dat hoort nou eenmaal bij de grootschalige ontwikkeling van een nieuwe techniek. Maar groene waterstof komt er. Het besluit van het kabinet om voorrang te geven aan de buisleidingen voor waterstof en CO₂ in de Delta Rijn Corridor (DRC) helpt daarbij.

Groene waterstof is de sleutel om de industrie te helpen verduurzamen. Het kan op termijn ook een rol spelen in het CO₂-vrij maken van energiecentrales en het gaat er in de transportsector voor zorgen dat de uitstoot wordt teruggedrongen. Er is aan deze potentie niks veranderd en is er de afgelopen jaren veel bereikt om deze vorm van verduurzaming verder op gang te brengen. Er is veel kennis opgebouwd over de rol van groene waterstof in de gehele waardeketen. We zien de behoefte vanuit de industrie en de kansen voor eigen productie versus import. Maar het is nog niet genoeg gebleken, er is nog nauwelijks groene waterstof beschikbaar.

Uitbouwen

De kosten zijn nog te hoog ten opzichte van grijze waterstof en regelgeving nog onvoldoende duidelijk, zegt ook ACER, het Europese samenwerkingsverband van nationale toezichthouders in de energiesector in een recent rapport. Om duidelijkheid te creëren op de eigen markt moeten Europese landen sneller de Europese wetgeving vertalen in nationale regelgeving. Verder moet de productie van duurzame energie worden uitgebouwd en er een betere planning komen van waar elektrolysers nodig zijn en dus waar de infrastructuur als eerste op orde moet zijn. Het kabinet heeft duidelijk begrepen dat de infrastructuur zoals de DRC een belangrijke randvoorwaarde is. Zonder infrastructuur kan er niks worden geleverd en komt er dus geen productie.

Verder moet de politiek er met beleid voor zorgen dat de vraag naar groene waterstof gaat groeien en hebben we nog een aantal financiële zaken te regelen, zoals de hoge netwerkkosten. De recent gepubliceerde voorstellen voor het gebruik van groene waterstof in de mobiliteit helpen ook niet (raffinageroute). Die maken het oninteressant om te investeren. Dat moet anders. En zorg ervoor dat het budget uit het Klimaatfonds voor waterstof behouden blijft. Afspraak is afspraak. De nettarieven voor het transport moeten we in Nederland beperken en voor meerdere jaren vastleggen. We zijn als sector gebaat bij voorspelbaarheid.

Dit betekent ook verder kijken dan 2030 en dus plannen maken en doelen stellen voor 2035 en 2040. Ik hoop dat de Europese Waterstofbank ook al voor die termijnen zekerheid kan bieden over tenders om in aanmerking te komen voor steun.

Koplopers

RWE behoort tot de koplopers in de ontwikkeling van projecten en opbouw van kennis op het gebied van groene waterstof: een aantal demonstratie- en testfaciliteiten is in aanbouw of operationeel op locaties in het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Duitsland. GetH2 in Lingen is RWE’s flagship project van de waterstofstrategie.

Met de bouw van een 300 MW elektrolyse-installatie geeft RWE hier het startschot voor de ontwikkeling van een landelijke waterstofinfrastructuur. 40 Partners werken er samen. In de UK zet RWE in op Pembroke, waar in de gelijknamige gasgestookte energiecentrale een nieuw kenniscentrum voor waterstof komt. Het 795 MW offshore wind project OranjeWind in Nederland combineert RWE met een uitgebreid kennis- en systeemintegratieprogramma, onder meer met waterstof. Verder ontwikkelt RWE waterstofprojecten in Groningen, Rotterdam én Zeeland en werken we samen met innovatieve partners om de realisatie mogelijk te maken.

Er gebeurt dus veel bij RWE en bij andere marktpartijen. En ook in politiek Den Haag zijn stappen gezet: de recente aankondiging over de snelle aanleg van de DRC, speciale subsidies zoals OWE voor projecten zijn ingezet en recent is in het kader van het Belastingplan ingestemd met een lager energiebelastingtarief en een ruimere inputvrijstelling. Toch is het nog te weinig en te onzeker om de stap naar investeringsbeslissingen te nemen.

Regie

Het zal daarom in kleine stappen moeten gebeuren. En met een duidelijke regie, om iedereen de juiste afslag te laten nemen. Die regierol past de overheid: samen kijken hoe het wel kan en daarmee alsnog een waardevolle bijdrage leveren aan de duurzaamheidsdoelstellingen. Kortom: de weg naar de introductie is hobbelig, maar groene waterstof gaat er komen.”