De oorlog in Oekraïne legt de Europese afhankelijkheid van Russisch gas pijnlijk bloot. Steeds meer overheden, huishoudens en bedrijven staan voor een nieuwe uitdaging en het aanvullen van de gasvoorraden staat onder druk, wat in de komende winters tot problemen kan leiden. In de zoektocht naar oplossingen kondigt de Nederlandse overheid een eerste fase van de gascrisis af op 20 juni 2022 en neemt het besluit dat de kolencentrales per direct weer op volle kracht mogen draaien om het gebruik van gas voor elektriciteitsproductie te beperken.
Dit betekent dat de wet tijdelijke productiebeperking kolen (bestaande elektriciteitscentrales mochten in Nederland wettelijk maar tot 35% op kolen draaien om de Nederlandse klimaatdoelstellingen voor de korte termijn te halen) direct is opgeheven en wordt ingetrokken. Voor de Amercentrale verandert er zodoende niets want deze produceert elektriciteit met biomassa (80%) en kolen (20%).
Voor de Eemshavencentrale geldt dat er elektriciteit geproduceerd wordt met 15% biomassa (vergunning tot 30%) en de rest kolen. Nu er hier meer productie-uren gemaakt kunnen worden, betekent dit dat we brandstoffen moeten gaan inkopen en transporteren, personeel moet worden ingeschakeld en er moet geregeld worden dat we meer CO2 kunnen uitstoten. Kortom, het volledig laten draaien van de centrale is weliswaar in theorie snel mogelijk maar in de praktijk niet zomaar geregeld.
Geen uitstel van klimaatregelen
Uiteraard begrijpen we de emotie en de zorgen over de warmtevoorziening, de leveringszekerheid, de gasvoorraad en de hoge energieprijzen. Hierin kan het produceren van elektriciteit met kolen een goede tijdelijke oplossing zijn. Tegelijkertijd moeten de Russische interventies, wat ons betreft, niet leiden tot een vertraging van de energietransitie. We moeten de klimaatdoelstellingen niet uit het oog verliezen. De overheid roept ons nu op om de kolencentrales op volle toeren te laten draaien, terwijl er tegelijkertijd een Wet Verbod op kolen is die voorschrijft dat kolen moeten worden uitgefaseerd, vanwege de hoge uitstoot. We zien daarom liever dat we met elkaar werken aan een alternatief dat zowel goedkoper als flexibeler is en dat past bij de klimaattransitiedoelen voor de lange termijn.
Omschakeling naar fossielvrij
Laat hernieuwbare grondstoffen waar mogelijk de eerste achtervang zijn om de leveringszekerheid te garanderen. De afgelopen jaren zijn onze centrales gaan draaien op een groeiend aandeel reststromen uit duurzame bosbouw. De Amercentrale draait al voor 80% op biomassa en de Eemshavencentrale voor 15%. De hoeveelheid CO2 die vrijkomt bij het gebruik van biomassa is dezelfde hoeveelheid CO2 die voorheen door de bomen en planten werd opgenomen, waardoor biomassa klimaatneutraal is. Uiteraard is de waarde voor het klimaat van dit proces gegarandeerd, met duidelijke en 's werelds strengste voorwaarden voor het gebruik van deze reststromen. Nieuwe aanplant moet minstens evenveel CO2 opnemen als de hoeveelheid die bij het gebruik vrijkomt, en verantwoord landgebruik en zorgvuldige bosbouw horen daar ook bij.
We weten dat er discussie is over de duurzaamheid van biomassa of biogrondstoffen. Maar we hebben in Nederland heel stevige afspraken - de meest stevige ter wereld zelfs - gemaakt over de duurzaamheidseisen, samen met de natuur- en milieuorganisaties. Verder hebben wij in onze centrales allerlei voorzieningen om de uitstoot van schadelijke stoffen zo veel als mogelijk te beperken. Bovendien kunnen biogrondstoffen in combinatie met CCS zelfs tot negatieve CO2 leiden. Zo komt uiteindelijk de circulaire economie tot stand komt.
Leveringszekerheid
We begrijpen dat de energietransitie een complex proces is, dat het grote (financiële) uitdagingen met zich meebrengt voor de van oorsprong fossiel gestookte energiecentrales en gevolgen heeft voor de leveringszekerheid. Ook heeft het nieuwe perspectieven gebracht voor onze industrie en het energiesysteem. Investeringen in zonne- en windenergie zijn nog nooit zo groot geweest. Om niet volledig afhankelijk te zijn van het weer, fungeren de elektriciteitscentrales met een groeiend aandeel biomassa als achtervang: onmiddellijk op te regelen indien nodig. En een belangrijke stap naar toekomstige negatieve emissies. RWE kan dat bewerkstelligen, maar heeft daarbij wel de steun van de overheid nodig. Hoe dit op korte en middellange termijn mogelijk te maken in onze centrales, daarover gaan we graag in gesprek met de Nederlands overheid.