Beccus (Biobased Energy, Carbon Capture, Utilization & Storage): de ontwikkeling van een nieuwe, duurzame keten

Het project

RWE heeft de ambitie om de komende jaren negatieve emissies te realiseren bij de Eemshaven- en Amercentrale, mits dit technisch en economisch haalbaar is. De BECCUS (Bio-energy Carbon Capture, Utilisation and Storage) projecten kunnen in totaal 11-14 Mt negatieve CO₂ per jaar leveren. Daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het behalen van de Nederlandse CO₂ reductiedoelstellingen. RWE’s BECCUS projecten leveren met emissiereductie en koolstofverwijdering een cruciale bijdrage aan een klimaatneutraal elektriciteitssysteem in Nederland.

Naast de grootschalige uitbouw van energie uit wind en zon, is aanvullend flexibel, regelbaar vermogen nodig voor dagen dat er onvoldoende duurzame energie beschikbaar is. Hierin spelen de elektriciteitscentrales van RWE een belangrijke rol.

RWE heeft als doel de gascentrales geschikt te maken voor groene- of blauwe waterstof of het afvangen van CO2 en daarnaast het doel om niet afhankelijk te worden van één techniek. Dit vormt de basis van het plan voor het BECCUS project. Dit project is gekoppeld aan RWE’s Amercentrale en Eemshavencentrale.

Bij het BECCUS project wordt elektriciteit geproduceerd uit biomassa. De CO₂ die hierbij vrijkomt wordt afgevangen en per pijpleiding of schip getransporteerd en diep onder de Noordzee opgeslagen. Bijvoorbeeld in gasvelden in de Noordzee en voor de kust van Noorwegen, waar aan dergelijke projecten wordt gewerkt. Dit laatste traject zorgt in feite voor ‘negatieve’ emissie van CO₂, ofwel het verwijderen van CO₂ uit de atmosfeer. Dit draagt bij aan de wereldwijde emissiereductie-doelstellingen. In de toekomst verwachten we dat CO₂ uit biomassa een grondstof kan zijn voor bijvoorbeeld de productie van groene biobrandstoffen en bioplastics.

Waarom dit project?

Het creëren van een duurzaam energiesysteem is de kern van de bedrijfsstrategie van RWE en daarom streeft RWE er naar om zijn uitstoot te verminderen in lijn met het 1,5-graden reductiepad zoals afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs. Bovendien faseert RWE kolen uit rond 2030 en is het bedrijf klimaatneutraal rond 2040. Dit sluit ook goed aan bij de klimaatdoelstellingen van de Nederlandse overheid. Die wil de uitstoot in 2030 met 55-60% (in lijn met het Akkoord van Parijs) en in 2050 met 95% hebben teruggebracht. Deze doelen zijn niet haalbaar zonder het uit de atmosfeer verwijderen van CO₂, zo concludeerden zowel het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) als het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) eerder.

Ons aandeel

Met het project BECCUS is het de bedoeling om in de Amer- en Eemshavencentrale van RWE, CO₂ van duurzame, biogene oorsprong te hergebruiken en op te slaan. Dit resulteert in 2030 en verder in negatieve CO₂-emissie van 11-14 megaton. Dat komt neer op tussen de 7-9% van de jaarlijkse CO₂ -uitstoot van heel Nederland. Ter vergelijking: om de klimaatdoelstellingen te halen heeft het kabinet volgens PBL nog een gat van tussen de 12 en 36 megaton CO₂ op te vullen. De inzet van RWE levert daaraan een grote bijdrage.

Gedreven door RWE’s missie ‘Our energy for a sustainable life’ en passend in de Growing Green-strategie wil RWE ook in Nederland de omslag maken naar een bedrijf dat CO₂ versneld uit de atmosfeer verwijdert. Daarmee kiezen we duidelijk voor een breuk met het verleden, waarin gas en steenkolen de belangrijkste brandstoffen waren. Zowel bij de Amercentrale als bij de Eemshavencentrale is het onze ambitie om de centrales te laten fungeren als een schakel in een op termijn volledig gesloten- CO₂ kringloop.

Eemshavencentrale in één oogopslag

00 MWe (MegaWatt elektrisch)

Geïnstalleerd vermogen

Ca. 00 miljoen ton per jaar

CO2-negatieve emissie

Nu vergunning 00 %

biomassa

Amercentrale in één oogopslag

00 MWe (MegaWatt elektrisch)

Geïnstalleerd vermogen

Ca. 00 miljoen ton per jaar

CO2-negatieve emissie

00 %

biomassa in 2024

CO₂-neutrale elektriciteitsproductie met BECCUS

De Amercentrale en de Eemshavencentrale draaien begin 2024, naast kolen, op respectievelijk 80% en 20% organische reststromen (biomassa). Dit betekent dat een overeenkomstig deel van de productie CO₂-neutraal is. Wij kiezen ervoor om de centrales te laten draaien op duurzame biomassa om zo groene stroom te produceren en CO₂ uit de lucht te verwijderen.

Sinds de industriële revolutie zijn er op steeds grotere schaal fossiele brandstoffen verbrand om de productie te verhogen en onze levensstandaard te vergroten. Door de verbranding van fossiele brandstoffen kwam er echter meer CO₂ in de atmosfeer, met negatieve gevolgen voor het klimaat.

Door de verbranding van biomassa is er netto geen extra uitstoot van CO₂ in de atmosfeer, want tijdens de groei van biomassa wordt evenveel CO₂ uit de lucht opgenomen als dat er later wordt uitgestoten bij de verbranding. Dit heet CO₂ neutraal.

Bij het BECCUS project wordt de CO₂ bij de groei van biomassa wel opgenomen uit de atmosfeer, maar nooit meer uitgestoten. De CO₂ wordt namelijk permanent opgeslagen diep in de grond onder de Noordzee. Omdat CO₂ netto uit de atmosfeer wordt onttrokken, heet dit negatieve emissies.

In de toekomst hoeft niet alle CO₂ uit de biomassa te worden opgeslagen, maar kan een steeds groter deel ook als grondstof worden gebruikt voor biobrandstoffen (CO₂ neutraal) of bioplastics. Dit zal bij de start van het project echter nog niet op grote schaal mogelijk zijn.

Ontwikkeling, planning en vergunningen

In juni 2023 presenteerde RWE het project BECCUS in Den Haag aan onder meer overheid en industrie. De planning is om, mits technisch en economisch haalbaar, vanaf 2028 negatieve emissies te gaan realiseren.

Momenteel is het project in de ontwerp fase. De vergunningen voor het project zijn aangevraagd. Zowel de Amercentrale als de Eemshavencentrale zouden in 2029 volledig omgebouwd kunnen zijn. In 2023 en 2024 zijn de omwonenden van beide centrales geïnformeerd. De komende jaren blijft RWE de omgeving betrekken bij de voortgang van het project en de mogelijke gevolgen die het voor de omgeving heeft.

Duurzame biomassa

De biomassa die RWE inzet in de Amer- en Eemshavencentrale is duurzaam. Dat is een belangrijke voorwaarde voor RWE, nu en in de toekomst. Dat is ook de reden waarom RWE met andere bedrijven samen met de natuur- en milieuorganisaties enkele jaren geleden het Convenant Duurzame Biomassa heeft gesloten. Daarin staat een set criteria voor de inzet van biomassa waarmee Nederland koploper is als het gaat om duurzaamheid van biomassa. Dat de biomassa die in Nederland wordt ingezet ook voldoet aan deze criteria wordt ieder jaar onderzocht door CE Delft. En elk jaar is dat bevestigd. Daarnaast checkt een onafhankelijke, geaccrediteerde auditor jaarlijks de duurzaamheid in het kader van de SDE++ subsidie. Deze geeft vervolgens een zogeheten Conformity Year Statement af, die voor het Ministerie van EZK en RVO voorwaarde zijn voor het uitkeren van een eventuele SDE-subsidie. Ook deze verklaring is ieder jaar afgegeven.

Duurzaamheid betekent volgens het convenant onder meer dat gebruik wordt gemaakt van hout afkomstig uit bossen die op een duurzame manier worden beheerd. Het hout uit die bossen wordt ingezet in de bouw, de productie van meubelen en andere toepassingen. Het oogsten en verwerken van het hout leidt tot miljoenen tonnen restproducten, van takken, dunningshout, rotte bomen en kromme bomen tot zaagsel uit de zagerijen. Dit hout wordt verwerkt tot biomassa; er worden korrels van gemaakt die makkelijk kunnen worden vervoerd.

Houtproducenten zorgen ervoor dat zo min mogelijk bruikbaar hout de biomassaketen voor energie in gaat. De prijs voor bruikbaar hout is meer dan vier keer zo hoog als voor biomassa. De controle of de tot biomassa verwerkte restanten uit de houtproductie ook daadwerkelijk uit de goede bossen en zagerijen komen, wordt in Nederland uitgevoerd op basis van het Convenant Duurzaamheid Biomassa. CE Delft publiceert ieder jaar een rapport waarin is beschreven of producenten zich houden aan de afspraken. RWE krijgt ieder jaar een goedkeuring. Daarnaast wordt per 2025 de EU ontbossingsrichtlijn van kracht, die een extra waarborging vormt.
Conditioneringsketen voor pijpleidingtransport

Er wordt onderzocht hoe de afgevangen CO₂ wordt afgevoerd naar de opslaglocatie. Dit kan via een pijplijn of per schip worden getransporteerd. Er zijn gesprekken met partijen om de CO₂ op te slaan in de Noordzee van Nederland, Verenigd Koninkrijk, Noorwegen of Denemarken. De opslag van CO₂ wordt wereldwijd al op meerdere plekken toegepast en zal op basis van strenge milieu- en veiligheidseisen gebeuren.
Ketens bouwen: duurzame impuls voor de economie

Samen met haar nationale en internationale leveranciers wil RWE een keten realiseren waarbij zowel de biomassa als de biogene CO₂ optimaal worden benut, resulterend in een neutrale en zelfs negatieve CO₂ -balans. In de toekomst kan door koolstofmoleculen uit biogene CO₂ te verwerken in tal van producten (brandstoffen, plastics, bouwmaterialen), Nederland en Europa een belangrijke rol spelen in de het aanbod van groene koolstof als grondstof ter vervanging van fossiele grondstoffen. Vanuit deze insteek bouwt RWE samen met een breed scala aan bedrijven aan nieuwe bedrijvigheid en businessmodellen.

De ontwikkeling van een nieuwe, duurzame keten

BECCUS (Biobased Energy, Carbon Capture, Utilization & Storage)